سیلاژ یونجه چیست؟ آیا با مزایا و معایب آن در خوراک دام آشنا هستید؟ ارزش غذایی و قیمت این محصول در مقایسه با سیلوی ذرت و یونجه خشک چگونه است؟
ملکه گیاهان علوفه ای، Medicago sativa یا یونجه محصولی است که در اکثر مناطق جهان کشت می گردد. بر اساس آزمایشات صورت گرفته حدود 26 الی 54 درصد میزان ارزش غذایی و ماده خشک یونجه از زمان برداشت تا مصرف تغییر می کند.
جلوگیری از افت ماده خشک یونجه
سیلاژ کردن یکی از راههای جلوگیری از افت ماده است. ذخیره و نگهداری به این روش طبق ایجاد نمودن شرایطی بی هوازی در pH صورت میگیرد که حاصل آن فرآیند های بیوشیمیایی، میکروبیولوژیکی و تخمیر بی هوازی است. ظرفیت بافری علوفه و قابلیت مصرف مواد تخمیر شونده میزان تخمیر را تعیین می نماید.
سیلاژ یونجه در جیره گاوهای شیری
والادارس و همکاران (2000) در تحقیق خود بر روی گاوهای شیری نشان دادند تمام علوفه جیره می تواند از سیلاژ یونجه تامین گردد. نسبت ترکیب 35 درصد سیلاژ یونجه و 65 درصد کنسانتره بیشترین میزان تولید شیر، لاکتوز، پروتئین و ماده جامد شیر را نشان داد.
همچنین کراس و کامپ (2003) در تحقیقی نشان دادند مصرف سیلاژ یونجه در گاوهای شیری بر چربی و پروتئین شیر تاثیر مثبت دارد
نسبت پروتئین سیلاژ یونجه و سیلاژ ذرت
پروتئین خام سیلاژ یونجه و علوفه خشک یونجه 13 الی 19.2 درصد است. این در حالی است که سیلاژ علوفه ذرت 8.8 درصد پروتئین دارد. یونجه چه به صورت خشک و چه به صورت سیلاژ شده تقریبا 25 درصد جیره گاوهای شیری را شامل می شود. امروز در ایالات متحده مصرف یونجه در جیره های غذایی به صورت مخلوط و با دستگاه فیدر است و از شکل خشک آن استفاده نمی شود.
صرفه جویی در حامل های انرژی با مصرف سیلاژ یونجه
چند عملیات ضروری در مرحله برداشت یونجه خشک صروت می گیرد که عبارتنداز:
چیدن و ریختن دستگاه بر روی زمین، ردیف کردن یونجه های چیده شده، زیر و رو کردن یونجه های ردیف شده و در نهایت پرس و بسته بندی کردن آنها
مشخص است که انجام این عملیات انرژی زیادی می طلبد و مدت زمانی حدود 7 تا 10 روز طول می کشد. با یک محاسبه سر انگشتی مشخص است که در یک سال زراعی زمین کشاورزی حدود 30 تا 40 روز بدون آبیاری می ماند و این خود سبب کاهش عملکرد می گردد.
بحث حامل های انرژی در ایران در تولید علوفه خشک کاملا نمایان و قیمت یونجه خشک را تحت تاثیر قرار داده و مقدار زیادی بالا می برد.
در عملیات چیدن یونجه به منظور تولید سیلاژ شاهد موارد ذکر شده نیستیم و مانند تولید سیلاژ ذرت، یونجه پس از چاپرشدن با کامیون یا تریلر حمل شده و زمین از روز بعد قابل آبیاری است.
در این روش انرژی کمتری به منظور برداشت لازم است و این خود سبب کاهش هزینه ها می گردد و تعداد چین یونجه نیز افزایش خواهد یافت.
مزیت دیگر برداشت یونجه جهت سیلاژ جلوگیری از ریزش برگ های یونجه است که در روش خشک کردن حدود 2 تا 10 درصد از بین می رود.
پروتئین سیلاژ یونجه
سیلاژ کردن موجب افزایش پروتئین یونجه به نسبت خشک آن می شود. این امر موجب می شود قیمت تمام شده سیلاژ یونجه به نسبت دیگر منابع پروتئینی کاهش یابد.
از جمله مزیت های سیلاژ یونجه تاثیر مثبت آن در افزایش اشتهای حیوان است که خصوصا در گاوهای شیری از همان روزهای اول استفاده مشهود است.
مزایای سیلاژ ذرت
نوع برداشت و نحوه انبار کردن علوفه بر ارزش غذایی مواد خشبی تاثیر گذار است. علوفه هایی که به منظور خشک شدن چیده می شوند در اثر بی تفاوتی در مقابل نور آفتاب سفید شده و شبنم و باران موجب از بین رفتن بخشی از کربوهیدرات ها ی محلول و نیتروژن می شود. همچنین بخش زیادی از برگها در حمل و نقل از بین می رود.
به طور کلی ضایعات ماده خشک در شیوه خشک کردن مصنوعی در حدود 6 درصد و در روش خشک کردن و بسته بندی در مزرعه حدود 33 درصد است در حالی که در روش سیلاژ ضایعات کاهش می یابند.
محصولات سیلو شده بسیار خوش خوراک بوده و خیلی خوب مورد مصرف قرار می گیرند و تاثیر مثبت زیادی خصوصا در حیوانات پر تولید دارند.
تولید سیلاژ یونجه
پروتئین سیلاژ یونجه زیاد بوده و تفاوت کاتیون – آنیون آن بالا است. درصد کربوهیدرات محلول آن پایین است که این خود از پایین آمدن سریع PH ممانعت می کند. فلذا در تولید این محصول می بایست از نحوه تهیه، مزایا و معایب و راهبرد های بلند مدت آن اطلاع داشت.
تولید سیلاژ یونجه پشتوانه قوی علمی می طلبد و می بایست مکانیزاسیون متناسب با این عملیات به کار برده شود. با کمال خوشبختی این مجموعه در حال حاضر موفق به تولید باکیفیت ترین و بهترین نوع سیلاژ یونجه بسته بندی شده گردیده است.
با سیلو کردن می توان یونجه را به یک محصول پروتئین بالا تبدیل کرد. اما باید توجه داشت تولید سیلاژ یونجه با کیفیت مرغوب در مقایسه به سیلو کردن ذرت علوفه ای بسیار مشکل تر است. مسئله مهم در تولید سیلاژ یونجه بحث پروتئین است که اگر به خوبی انجام نشود، پروتئین تجزیه خواهد شد.
تحقیقات بر روی سیلاژ یونجه
با توجه به اهمیت خوراک دام، در سال های اخیر تحقیقات گسترده ای بر روی سیلاژ یونجه صورت گرفته که در مطلب بعدی قابل مشاهده است.
