پرواربندی گوسفند و گوساله یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های بخش کشاورزی است که نقش بسزایی در تأمین گوشت قرمز مورد نیاز جامعه دارد. این فرآیند پیچیده، مستلزم دانش فنی، تجربه و توجه به جزئیات بسیاری است. از انتخاب نژاد مناسب تا تنظیم جیره غذایی متناسب، هر مرحله از پرواربندی بر کیفیت و کمیت محصول نهایی تأثیرگذار است.
نکاتی پیرامون پرواربندی گوسفند و گوساله
در این بخش از کهن ترید، تلاش کرده‌ایم تا با زبانی ساده و روان، اطلاعات جامعی را در اختیار علاقه‌مندان به پرورش دام قرار دهیم. از اصول اولیه پرواربندی تا روش‌های نوین و تکنیک‌های افزایش بازدهی، تمامی جوانب این موضوع را مورد بررسی قرار خواهیم داد. هدف ما آن است که با ارائه راهکارهای عملی و کاربردی، به شما در دستیابی به موفقیت در این عرصه کمک کنیم.
مطالبی که در زیر بیان می شود هم در مورد پرواربندی گوساله کاربرد دارد و هم پرواربندی گوسفند.
انتخاب دام مناسب
- نژاد: انتخاب نژاد مناسب از اولین و مهم‌ترین گام‌ها در پرواربندی است. نژادهای گوشتی به دلیل سرعت رشد بالاتر و کیفیت گوشت بهتر، گزینه مناسبی برای پرواربندی هستند.
- سن و وزن: دام‌های جوان‌تر معمولاً سریع‌تر وزن میگیرند و بازدهی بالاتری دارند. وزن اولیه دام نیز بر مدت زمان و هزینه پرواربندی تأثیرگذار است.
- سلامت: قبل از شروع پرواربندی، سلامت دام‌ها باید توسط دامپزشک تأیید شود. دام‌های بیمار یا ضعیف، بازدهی پایینی خواهند داشت.
اولین نکته انتخاب نژاد مناسب است. می دانیم که سمینتال نژاد خوبی است ولی در حال حاضر به قدری گران است که ارزش خریدن ندارد. زیرا اگرچه سمینتال نسبت به هلشتاین ضریب تبدیل خوبی دارد ولی در عوض این ضریب تبدیل خوب را همان ابتدا باید به کسی که از آن گوساله را میخریم پرداخت کنیم. مانند شخصی که قصد اجاره ی یک خانه را دارد و صاحبخانه به او می گوید اگر میخواهی کرایه کمتر بدهی بیا و کل اجاره یک سال را یکجا همین اول پرداخت کن.
بهترین نژاد گوسفند
برای بره پرواری هم باید نژادی انتخاب کنیم که مناسب و به صرفه باشد. مثلا افشاری خیلی خوبه و اکثرا نتیجه خوبی میگیرند. قزل افشار خوب است، شال خوب است، مهربان خوب است. این ها نژاد های خوبی هستند. ممکن است این نژاد ها نسبت به نژادهایی که سبک وزن تر هستند خوراک بیشتری مصرف کنند ولی الان چون یک تورم خوبی را برای گاو و گوسفند داریم و داریم یک هزینه ای را انجام می دهیم، بهتر است یک نژاد سنگین وزن تری انتخاب کنیم تا بواسطه ی افزایش وزن بیشتر و تولید گوشت بیشتر، حاشیه سود بالاتری داشته باشیم.
هنگام خرید حتما با یک متخصص برید تا خرید برای شما انجام دهد. متاسفانه خیلی ها دام هایی را خرید میکنند که مریض هستند یا مشکل دارند که وزنگیری خوبی ندارند و تلفات آنها زیاد میشود.
تغذیه مناسب
- جیره غذایی: تدوین یک جیره غذایی متعادل و کامل، یکی از کلیدهای موفقیت در پرواربندی است. جیره غذایی باید حاوی تمام مواد مغذی مورد نیاز دام از جمله پروتئین، انرژی، ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد.
- علوفه: علوفه سبز و تازه، پایه اصلی جیره غذایی دام‌های پرواری است. علاوه بر علوفه، از کنسانتره، مکمل‌ها و مواد افزودنی نیز برای افزایش وزن و بهبود کیفیت گوشت استفاده میشود.
- آب سالم: تأمین آب سالم و کافی برای دام‌ها، نقش مهمی در رشد و سلامت آنها دارد.
اهمیت جیره بالانس شده
یکی از مواردی که باعث تلفات در شروع دوره یا در طی دوره می شود، نا آگاهی دامدار از تغییرات در جیره است. مشکل اصلی برخی دامدارا این است که فکر میکنند هرچه بیشتر کنسانتره بدهند یا هرچه بیشتر جو بدهند دام آنها افزایش وزن بیشتری دارد که کاملا اشتباست.
وزن گیری بیشتر فقط جیره ی بالانس شده می خواهد. در یک جیره ی بالانس شده همان موادی استفاده می شود که در سایر دامداری ها و جیره ها استفاده می شود و چیز عجیب غریبی داخل آن نیست و فقط درصد های استفاده از آن متفاوت است.
در یک جیره بالانس شده برای بره افزایش وزن ماهانه 12 کیلو هم شاهد بوده ایم. پس بنابراین برای وزن گیری بهتر یا باید دوره پرواربندی یا دوره جیره نویسی را گذرانده باشیم.
مدیریت محیطی
- تهویه مناسب: تأمین هوای تازه و تمیز در محل نگهداری دام‌ها، از بروز بیماری‌های تنفسی جلوگیری می‌کند.
- نور کافی: نور کافی، باعث افزایش اشتها و فعالیت دام‌ها میشود.
- دمای مناسب: دمای محیط نگهداری باید متناسب با فصل و نوع دام تنظیم شود.
نتیجه‌گیری
پرواربندی گوسفند و گوساله، اگرچه نیازمند صرف زمان، انرژی و سرمایه است، اما می‌تواند یک سرمایه‌گذاری پرسود و پایدار باشد. با رعایت اصول علمی و بهره‌گیری از تجربیات پرورش‌دهندگان موفق، می‌توان به تولید گوشت باکیفیت و افزایش درآمد دست یافت.
