6 بیماری‌های رایج در گاو شیری و روش‌های پیشگیری

گاوهای شیری به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع تولید شیر و فرآورده‌های لبنی، اهمیت ویژه‌ای در صنعت کشاورزی دارند. اما همانند هر موجود زنده دیگری، گاوها نیز مستعد ابتلا به انواع بیماری‌ها هستند. این بیماری‌ها نه تنها باعث کاهش تولید شیر و کیفیت آن می‌شوند، بلکه می‌توانند به تلفات دام نیز منجر شوند. در این مقاله از کهن ترید، به بررسی شش بیماری رایج در گاوهای شیری و روش‌های پیشگیری از آن‌ها می‌پردازیم.

• حذف گاوهای شیری به دلایل مختلفی ممکن است اتفاق بیوفتد.
• 90 درصد حذف گاوهای شیری به دلیل این 6 بیماری که در زیر معرفی می کنیم، اتفاق می افتد.
• جالب است بدانید بخش زیادی از این بیماری ها در دوره انتقال رخ می دهد.
• بسیاری از این بیماری ها یا بهتر بگوییم ناهنجاری ها از طریق تعذیه و مدیریت صحیح قابل پیشگیری است.
• در ادامه این بیماری ها را معرفی کرده و راه های پیگیری آن را بیان می کنیم تا از حذف دام جلوگیری شده و در نهایت به بهبود بهره وری بیانجامد.

6 بیماری رایج در گاوهای شیری

گاوداری یک واحد اقتصادی است در نتیجه برای بهره وری بیشتر نیاز به مدیریت صحیح دارد. تغذیه، بهداشت، بیماری ها، رفاه و آسایش، جایگاه و ساختمان و … در کسب سود یا ضرر در دامداری موثر است. بسیاری از بیماری از طریق تغذیه مناسب و مدیریت اصولی قابل پیشگیری است.

 

 

1. اسیدوز

در کل دنیا شیوع بیماری اسیدوز 5 تا 20 درصد است ولی در ایران بیشتر از 50 درصد دامداری ها درگیر آن هستند و حتی یکسری مواقع که دیده  نمی شود و به آن توجه ای نمی کنند چون برخی از دامداران اصلا اسیدوز را بیماری نمی دانند.

 

 

اثرات اسیدوز:

• اسیدوز به شدت روی حذف دام تاثیر گذار است
• کاهش تولید شیر
• کاهش چربی شیر
• ایجاد لنگش
• ورم پستان
• تاثیر منفی روی آبستنی

2. تب شیر

بیماری بعدی تب شیر است که احتمالا همه شما حداقل یک بار در دامداری آنرا تجربه کرده اید. تب شیر یا کمبود کلسیم معمولا بعد از زایمان اتفاق می افتد.

در تب شیر دام زمین گیر میشود و احتمال خوب شدن آن به تناسب کلسیمی که از دست داده زیاد نیست.

 

اثرات تب شیر:

• رقم زدن جابجایی شیردان
• احتمال درگیر جفت ماندگی شدن
• دیر تر رسیدن به پیک تولید
• تاثیر منفی روی آبستنی

علت ایجاد بیماری تب شیر:

زمانی که در دوره خشکی و دوره انتظار زایمان تعادل دی کد یا تعادل کاتیون آنیون رعایت نشود و کلسیم زیادی در دوره انتظار زایش استفاده کنیم.

3. لنگش

شیوع این بیماری خیلی زیاد است. بین 5 تا 35 درصد احتمال دارد در گاوداری وجود داشته باشد.

 

عوامل ایجاد لنگش:

• اسیدوز
• بیماری های سم
• زخم
• بسترهای نامناسب
• التهاب

بنابراین طیف زیادی از موارد می تواند باعث ایجاد لنگش شود ولی مسئله مهم در ایران این است که اکثر گله های ایران به خاطر اسیدوز اتفاق می افتد چون ما در گله هایمان اسیدوز را بیماری نمیدانیم و اصلا به آن توجه نمی کنیم.

روش درمان لنگش:

اول باید مواردی که باعث ایجاد لنگش شده را رفع کنیم و بعد برویم دنبال درمان آن که این کار باید توسط دامپزشک انجام شود.

4. جابجایی شیردان

بین 3 تا 5 درصد احتمال دارد که دام ها درگیر جابجایی شیردان شوند.

جابجایی شیردان چه موقع اتفاق می افتد؟ 3 هفته قبل زایش و 3 هفته بعد زایش

 

علت وقوع جابجایی شیردان:

جابجایی شیردان زمانی اتفاق می افتد که جیره گاوهای خشک و انتظار زایمان جیره مناسبی نباشد.

همینطور وقتی دام ها درگیر تب شیر میشن، خود کاهش کلسیم باعث میشه حرکات شکمبه کم بشه و از طرفی وقتی دام زمین گیر میشه مصرف خوراک به شدت پایین میاد و همین قضیه باعث میشه دام درگیر جابجایی شیردان شود.

بنابراین خوراک قبل زایش را بسیار توجه کنید و همین طور خوراک دام های تازه زا.

5. کتوز

بیماری کتوز 2 تا 4 درصد  شیوع دارد.

معمولا یک هفته قبل زایش و 8 هفته بعد از زایش احتمال وقوع کتوز وجود دارد.

 

علت ایجاد کتوز:

زمانی اتفاق می افتد که دام درگیر تعادل انرژی منفی است و گلوکوز به اندازه کافی دریافت نکرده باشد.

روش پیشگیری از کتوز:

باز هم اگر در دوره قبل از زایش پیش سازهای گلوکوز را دریافت کرده باشد این اتفاق نمی افتد و همینطور بعد از زایمان اگر نسبت انرژی به پروتئین در جیره رعایت شده باشد  از کتوز جلوگیری می شود.

6. جفت ماندگی

این بیماری شاید به خودی خود باعث حذف دام نشود اما بواسطه ی اینکه بعدا می تواند برای دام عفونت ایجاد کند و یا دام بعدا درگیر عدم فحلی و عدم آبستنی شود، می تواند در نهایت به حذف دام منجر شود.

 

اثرات جفت ماندگی:

عموما دام هایی که درگیر جفت ماندگی می شوند بعدا ممکن است شیر کمتری تولید کنند و علاوه بر این روی آبستنی می تواند اثر منفی بگذارد. پس

• تولید شیر کمتر
• تاثیر منفی روی آبستنی

علت ایجاد جفت ماندگی:

زمانی که در دوره خشکی و انتظار اولا دام جیره مناسبی نداشته باشد و ثانیا بهداشت دوره انتظار و زمان زایش را رعایت نکردیم یا دام دچار سخت زایی بوده باشد.

عموما دام هایی که چاق هستند ممکن است دچار سخت زایی  باشند و بعد جفت ماندگی و عفونت های بعد از آنرا خواهند داشت.

با مدیریت صحیح و تغذیه مناسب می توان از این بیماری ها و در نهایت از حذف دام جلوگیری کرد.

تیم تخصصی شرکت خوراک دام کهن آماده مشاوره جهت انتخاب بهترین خوراک و مدیریت صحیح و جیره نویسی اصولی می باشد.